Belediye Başkanımız H. Caner Can’ın Çamlıdere endemik bitkilerini inceleme projesi kapsamında yapılan çalışmalarda er geveni bitkisinin mucizevi faydalarına rastlanırken resmi anlamda kabul görerek Çamlıdere coğrafyasına tescili yapıldı.

Çamlıdere Coğrafyasında yetişen ve endemik bir bitki olma özelliğine sahip er geveni bitkisi kanser hastalığının tedavisinde de kullanılabilen bir bitki türüdür. Çamlıdere coğrafyasında oldukça fazla bulunan bitki Belediye Başkanımız H. Caner Can’ın da girişimleri sonucunda koruma ve tanıtım projelerine başlanmıştır. Çamlıdere Belediyesi ve Tarım, Orman Bakanlığı tarafından başlatılan proje kapsamında ilçemiz coğrafyasında yetişen er geveni bitkisi farklı hastalıklarında çözümü olması düşünülmektedir.

Latince İsmi : Astragalus bozakmanii Podlech
Türkçe İsmi : Er geveni
Taksonomik Hiyerarşi:

Alem : Plantae
Altalem : Tracheobionta
Bölüm : Magnoliophyta
Sınıf : Magnoliopsida
Alt sınıf : Rosidae
Takım : Fabales
Familya : Fabaceae
Cins : Astragalus L.
Tür : Astragalus bozakmanii Podlech

Genel Özellikler:
Er geveni (Astragalus bozakmanii), Baklagiller (Fabaceae) ailesinden halk arasında Geven olarak bilinen Astragalus L. cinsi içerisinde değerlendirilmektedir. Er geven, yaklaşık 15 cm’ye kadar boylanabilen, kısa gövdeli, 3 mm’ye ulaşabilen kırmızımsı-beyaz tüyler ile örtülü bitkilerdir. Gövdeleri 3 cm’ye ulaşabilmekte olup seyrek tüylüdür. Stipüller, beyazımsı-zarsı, 10-12 mm uzunluğunda hemen hemen triangular. Yapraklar 15-20 cm uzunluğunda; petiol 4-6 cm uzunluğunda, rakis (orta damar) oluklu, 1- 3 mm uzunluğunda yoğun yaygın ince tüyler ile örtülü. Yaprakcıklar (Leaflets) 10-15 çift, eliptik, 10-13(-18) x 5-6(-8) mm boyutlarında, uçtaki yaprakçık 2 mm uzunluğunda sivri uçla sonlanır. Heriki yanlarında gevşek ve oldukça yoğun yarı yatık tüyler ile örtülüdür. Çiçek kurulu 15-20 çiçekli, sapı 2-4 cm uzunluğundadır. Çiçek koltuğu yaprakçıkları üçgenimsi, 5-9 mm uzunluğunda ve kısmen tüylü. Çiçek sapları 3-5 mm uzunluğunda, yayık dizilişli ve tüylü. Çanak yapraklar 12-13 mm, tüpsü, tabanda tümsekli, uzun tüylü; çanak yaprak dişleri 5-6 mm, boyları farklı. Taç yapraklar tüysüz, sarı; bayrakçık 18-20 mm uzunluğunda, hafif kırmızımsı-kızarmış, uç kısmı hafif girintili; kanatlar, 17-19 mm; kayıkçık yaklaşık 15 mm uzunluktadır. Yumurtalık 2 mm uzunluğunda, yoğun tüylü; boyuncuk tüyleri orta kısma kadar ulaşmaktadır. Meyveler 4(-7) x 13(-20) mm boyutlarındadır. Tohumları 1,5 (-2) x 2,5 (-3) mm boyutlarındadır.

Çiçeklenme zamanı : Mayıs-Haziran
Meyvelenme zamanı : Temmuz
Habitat: Bozkır, Bozuk Meşelikler, Terk edilmiş tarlalar 
Endemizm Durumu : Ankara iline ait lokal endemik 
IUCN Tehdit Kategorisi :

Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabında Veri Yetersiz (DD) olarak belirtilen Astragalus bozakmanii Podlech, Eker vd., (2015) tarafından IUCN kategorisi Kritik Tehlikede (CR) olarak önerilmiştir.

Türkiye’deki Mevcut Durumu ve Dağılım :

Lokal endemik bir tür olan er geveni (Astragalus bozakmanii Podlech) ilk kez 1970 yılında I. Bozakman & K. Fitz tarafından Kızılcahaman-Çeltikçi yolu üzerinde toplanmıştır. 2001 yılında ise Prof. Dr. Podlech tarafından revizyon çalışmaları esnasında yeni tür olarak yayınlanmıştır (Sendtnera 7: 163, 2001).

Er geveni (Astragalus bozakmanii) bugün yalnızca Çamlıdere ve Kızılcahamam ilçelerinde lokal olarak yayılış göstermektedir. En yoğun popülasyonu Çamlıdere Barajı çevresinde bulunmaktadır. Kızılcaham da ise sadece tip lokalitesi olarak bilinen Çeltikçi yolu üzerinde çok az birey ile temsil edilmektedir.
Astragalus bozakmanii’nın dünya üzerinde bilinen lokaliteleri Ankara/Çamlıdere ilçesine bağlı Yahşihan, Pelitçik, Bayındır, Doymuş, Peçenek, Yoncatepe mahalleleriri çevresinde lokalleşmiş haldedir. Kızılcaham ilçesinde ise sadece çeltikçi yolu üzerinde noktasal olarak bilinmektedir. 
Tür Üzerindeki Tehditler ve Koruma Önerileri: 
Bitkinin Çamlıdere popülasyonu yayılış alanının otoyol kenarlarına oldulça yakın olması düşünüldüğünde ileride yapılacak olan bir yol genişletme çalışmasının bitkinin neslini tehdit edecek unsurların arasında ciddi tehdit olarak düşünülmektedir. Bir diğer tehdit ise alanda yapılan otlatma faaliyetleridir. Arazi gözlemlerimizde Yahşihan köyünde otlatma faaliyetleri gözlenmiştir. Bu tespitlerimizde aşırı otlatma gözlenmemekle birlikte ileride otlatma faaliyetlerinde aşırı olması durumunda ciddi etkilerin olabileceği kanısındayız. Tüm bu antropojenik faaliyetler bitkinin popülasyonuna ait birey sayısının azalmasına ve hatta tamamen yok olmasına sebebiyet verecektir. Bu bağlamda yapılan Tür Koruma Eylem Planı’nın uygulanabilirliği önem arz etmektedir. Bitkinin yayılış alanına bilgilendirme panoları konulmalı ve farkındalık yaratılmalıdır. Bitkinin yayılış alanı yakınlarında habitat kaybının engellenmesi ve doğal yapının bozulmasını önlemek amacıyla yol genişletme, aşırı otlatma ve taşocağı veya tarla açma gibi faaliyetlerden kaçınılmalıdır. Bölge halkı bilinçlendirilmelidir. In sitü (yerinde) ve ex sitü (yeri dışında) koruma stratejileri geliştirilmelidir.